Bildiririk ki, Vergi Məcəlləsinin 13.2.10-cu maddəsinin müddəalarına əsasən malların təqdim edilməsi mallar üzərində mülkiyyət hüququnun başqasına verilməsi, habelə bunlarla məhdudlaşdırılmayan, malların satışı, mübadiləsi, hədiyyə verilməsidir.
Qeyd olunanlara əsasən şirkət tərəfindən digər şəxslərə əvəzsiz qaydada verilmiş malların bazar qiyməti ilə dəyəri şirkətin vergi tutulan gəlirlərinə, həmin malların dəyəri isə gəlirdən çıxılan xərclərinə aid edilir.
Vergi Məcəlləsinin 159.4-cü maddəsinə əsasən vergi ödəyicisinin haqqı ödənilməklə və ya əvəzsiz qaydada öz işçilərinə və digər şəxslərə mal verməsi, iş görməsi və ya xidmət göstərməsi, habelə barter əməliyyatı vergi tutulan əməliyyat sayılır.
Həmin məhsulların alınması zamanı ödənilmiş ƏDV-nin əvəzləşdirilməsi Vergi Məcəlləsinin 175-ci maddəsinin tələblərinə əməl etməklə mümkündür.
Əsas: Vergi Məcəlləsinin 13-cü, 104-cü, 159-cu və 175-ci maddələri.
5/51
Bildiririk ki, sadələşdirilmiş vergi ödəyicisi rüb ərzində əldə olunan gəlirlərdən 2 faiz dərəcə ilə sadələşdirilmiş vergi hesablayaraq rübdən sonrakı ayın 20-dən gec olmayaraq sadələşdirilmiş vergi bəyannaməsini vergi orqanına təqdim etməklə dövlət büdcəsinə ödəməlidir.
Eyni zamanda, vergi ödəyiciləri uçotda olduqları vergi orqanına rüb başa çatdıqdan sonra növbəti ayın 20-dən gec olmayaraq "Muzdlu işlə əlaqədar ödəmə mənbəyində tutulan vergi, məcburi dövlət sosial sığorta, işsizlikdən sığorta və icbari tibbi sığorta haqları bəyannaməsi (hesabatı)" təqdim etməlidirlər.
Həmçinin bildiririk ki, qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş qaydada gəlirlərinin (xərclərinin), o cümlədən vergidən azad edilən gəlirlərinin (xərclərinin) və vergitutma obyektlərinin uçotunu aparmaq vergi ödəyicilərinin vəzifələrinə aid edilmişdir.
Bəyannamələrin formaları və doldurulma qaydaları ilə saytımızın "Bəyannamə" bölməsində tanış ola, əlavə suallar yarandıqda isə Dövlət Vergi Xidmətinin Çağrı Mərkəzinə (195-1) və ya onlayn növbə tutmaqla vergi ödəyicilərinə xidmət mərkəzlərinə müraciət edə bilərsiniz.
Əsas: Vergi Məcəlləsinin 218-ci, 219-cu və 220-ci maddələri.
3/51
Bildiririk ki, Vergi Məcəlləsinin 165.1.3-cü maddəsinin müddəalarına əsasən bu Məcəllənin 168.1.5-ci maddəsində göstərilmiş xidmətlərin ixracı ƏDV-yə sıfır (0) dərəcə ilə cəlb edilir.
Vergi Məcəlləsinin 168.1.5-ci maddəsinin müddəalarına əsasən məsləhət və reklam xidmətlərinin və digər analoji xidmətlərin göstərilməsi, habelə kompüter, internet və digər elektron şəbəkələr vasitəsilə xidmətlərin göstərilməsi bilavasitə həmin xidmətlərin alıcısının yerləşdiyi və ya qeydiyyatda olduğu yerdə ƏDV-yə cəlb edilir.
Buna əsasən, sorğunuzda qeyd olunan və Vergi Məcəlləsinin 168.1.5-ci maddəsində sadalanana xidmətlərin təqdim olunması tərəflər arasında bağlanmış müqavilə və xidmətlərinin göstərilməsinə dair təhvil-təslim aktları ilə rəsmiləşdirildiyi halda Cəmiyyət tərəfindən göstərilən həmin xidmətlər ƏDV-yə sıfır (0) dərəcəsi ilə cəlb edilə bilər.
Sorğuda göstərilən əməliyyatın xarakteri tam açıqlanmaqla, bu əməliyyat üzrə müvafiq təsdiqedici sənədlər, habelə tərəflər arasında bağlanmış müqavilələr və ödəniş şərtləri barədə məlumatları qeydiyyatda olduğunuz vergi orqanına təqdim edərək, yaranan vergi öhdəlikləri haqda məlumat əldə edə bilərsiniz.
Əsas: Vergi Məcəlləsinin 165-ci və 168-ci maddələri.
0/50
Bildiririk ki, sahibkarlıq fəaliyyəti üzrə minimum aylıq əməkhaqqının tikinti sahəsində 50 faizi, digər sahələrdə 25 faizi miqdarının Bakı şəhərində 100 faizi, Sumqayıt və Gəncə şəhərlərində 90 faizi, digər şəhərlərdə 80 faizi, rayon inzibati ərazi vahidlərinin inzibati mərkəzi olan inzibati ərazi vahidlərində və qəsəbələrdə 60 faizi, kənd yerlərində 50 faizi miqdarında hər ay məcburi sosial sığorta haqqı hesablanıb ödənilməlidir.
Sorğunuzda qeyd edilən sahibkarlıq fəaliyyətinin Bakı şəhərində həyata keçirildiyini nəzərə alaraq, bir yanvar 2022-ci il tarixindən etibarən, aylıq məcburi dövlət sosial sığorta haqqının məbləği 75 manat (minimum aylıq əməkhaqqı 300 * 25% * Bakı şəhəri üzrə 100%) olacaqdır.
Əsas: “Sosial sığorta haqqında”Azərbaycan Respublikasının 250-IQ saylı Qanunu.
0/50
Bildiririk ki, “Mediasiya haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 1.0.1-ci maddəsinə əsasən mediasiya – mediatorun (mediatorların) vasitəçiliyi ilə tərəflər arasında yaranmış mübahisənin qarşılıqlı razılıq əsasında həlli ilə bağlı bu Qanunla müəyyən olunan prosesdir.
Həmin Qanunun 28.1-ci maddəsinə əsasən kommersiya mübahisələri, həmçinin ailə və əmək münasibətlərindən irəli gələn mübahisələr üzrə məhkəməyə müraciət etməmişdən əvvəl tərəflər ilkin mediasiya sessiyasında iştirak etməlidirlər.
“İlkin mediasiya sessiyası zamanı mediasiya xidmətinin göstərilməsinə görə haqqın və digər xərclərin məbləği” Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti tərəfindən təsdiq edilmiş 2019-cu il 15 iyul tarixli 308 nömrəli Qərarı ilə tənzimlənir.
Bununla yanaşı Vergi Məcəlləsinin 108-ci maddəsinin müddəalarına əsasən bu fəsilə uyğun olaraq gəlirdən çıxılmayan xərclərdən başqa, gəlirin əldə edilməsi ilə bağlı olan bütün xərclər, həmçinin qanunla nəzərdə tutulmuş icbari ödənişlər gəlirdən çıxılır.
Qeyd olunanlara əsasən müraciətdə göstərilən halda kommersiya mübahisəsi ilə əlaqədar hüquqi şəxsə göstərilən mediasiya xidmətlərinə görə ödənilən haqq və digər xərclər icbari ödənişlər hesab edilməklə gəlirdən çıxılır.
Əlavə olaraq bildiririk ki, nağd hesablaşmalara tətbiq olunan məhdudiyyətlər, yalnız nağdsız qaydada aparılmalı olan hesablaşmalar, habelə nağd qaydada həyata keçirilə bilən hesablaşmalar “Nağdsız hesablaşmalar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə tənzimlənir.
Belə ki, Qanunun 3.3-cü maddəsi ilə müəyyən edilən məhdudlaşmalar (15 000 manat və 30 000 manat) təqvim ayı ərzində vergi ödəyicilərinin məxaric əməliyyatları üzrə ödənişlərinə, yəni nağd xərcləmələrinə münasibətdə tətbiq olunur.
Buna əsasən mediasiya xidmətlərinin göstərilməsi üzrə ödənilən xərclərin Qanunda nəzərdə tutulan limitlər gözlənilməklə nağd qaydada ödənilməsinə məhdudiyyət nəzərdə tutulmamışdır.
Əsas: Vergi Məcəlləsinin 108-ci maddəsi, “Mediasiya haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu və Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2019-cu il 15 iyul tarixli 308 nömrəli Qərarı.
3/52
Bildiririk ki, vergi ödəyicisi tərəfindən vergi orqanlarında uçotda olmayan fiziki şəxslərdən malların alışı “Malların alış aktı” ilə sənədləşdirilməli və həmin sənəddə malları təqdim edən şəxsə dair məlumatlar (şəxsiyyətini təsdiq edən sənədin PİN-i, seriya və nömrəsi, fiziki şəxsin soyadı, adı, atasının adı) əks etdirilməlidir.
Eyni zamanda, vergi orqanında uçotda olmayan şəxslərdən mallar alınarkən alış aktı kağız daşıyıcıda tərtib edildiyi halda malların alışı tarixindən 5 gün müddətində elektron alış aktı tərtib edilir.
Bununla yanaşı, vergi orqanında uçotda olmayan şəxslərdən mallar alınarkən vergi ödəyicisi tərəfindən elektron alış aktı tərtib edilməklə çap edilib vergi orqanında uçotda olmayan fiziki şəxs tərəfindən imzalanması təmin edildiyi halda həmin sənəd malların alışını təsdiq edən sənəd hesab edilir və kağız daşıyıcıda alış aktı tərtib edilmir.
Eyni zamanda, “Nağdsız hesablaşmalar haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 3.3-cü maddəsinə əsasən bu Qanunun 3.5-ci maddəsinin müddəaları nəzərə alınmaqla, ƏDV məqsədləri üçün qeydiyyata alınmış vergi ödəyiciləri və vergi tutulan əməliyyatlarının həcmi ardıcıl 12 aylıq dövrün istənilən ayında (aylarında) 200.000 manatdan artıq olan ictimai iaşə fəaliyyəti ilə məşğul olan vergi ödəyiciləri tərəfindən təqvim ayı ərzində ümumi məbləği otuz min manatdan, digər vergi ödəyiciləri tərəfindən isə təqvim ayı ərzində ümumi məbləği on beş min manatdan artıq olan hesablaşmalar üzrə ödənişlər yalnız nağdsız qaydada həyata keçirilməlidir. Qeyd olunan hədd daxilində hesablaşmalarla bağlı məhdudiyyət nəzərdə tutulmamışdır.
Əsas: Vergi Məcəlləsinin 71-2-ci maddəsi və “Nağdsız hesablaşmalar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu.
0/50
1 yanvar 2019-cu il tarixdən qanunvericiliyə edilmiş dəyişikliyə əsasən, neft-qaz sahəsində fəaliyyəti olmayan və qeyri-dövlət sektorunda işləyən fiziki şəxslərin muzdlu işdən aylıq gəlirləri 8000 manatadək olduqda vergi 0 faiz, 8000 manatdan çox olduqda 8000 manatdan çox olan məbləğin 14 faizi məbləğində müəyyən edilir.
Həmin şəxsin sosial sığorta haqqına cəlb edilən aylıq gəliri 200 manat və az olarsa, məbləğin 3 faizi, 200 manatdan çox olduqda isə 6 manat+200 manatdan çox hissənin 10 faizi miqdarında sosial sığorta haqqı tutulur.
Qeyd olunan ödəmələrlə bağlı 2022-ci ildə hər hansı dəyişiklik nəzərdə tutulmamışdır.
Bununla yanaşı məlumat üçün bildiririk ki, sahibkarlıq fəaliyyəti üzrə 1 yanvar 2021-ci il tarixdən etibarən minimum aylıq əməkhaqqının tikinti sahəsində 50 faizi, digər sahələrdə 25 faizi miqdarının Bakı şəhərində 100 faizi, Sumqayıt və Gəncə şəhərlərində 90 faizi, digər şəhərlərdə 80 faizi, rayon inzibati ərazi vahidlərinin inzibati mərkəzi olan inzibati ərazi vahidlərində və qəsəbələrdə 60 faizi, kənd yerlərində 50 faizi miqdarında hər ay məcburi sosial sığorta haqqı hesablanıb ödənilməlidir.
Əsas: Vergi Məcəlləsinin 101.1-ci, 101.1-1-ci, "Sosial sığorta haqqında" Azərbaycan Respublikasının 18 fevral 1997-ci il tarixli 250-IQ nömrəli Qanunu, “Neft-qaz sahəsində fəaliyyətin və qeyri-dövlət sektorunun Meyarları”nın təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin 18 fevral 2019-cu il tarixli 56 saylı Qərarı.
5/51
Azərbaycan Respublikasında işçilərlə işəgötürənlər arasında yaranan əmək münasibətlərinin, həmin münasibətlərdən törəyən digər hüquqi münasibətlərin Əmək Məcəlləsi ilə tənzimləndiyini nəzərə alaraq əmək müqaviləsinin bağlanılmasının, ona dəyişiklik edilməsinin və ya xitam verilməsinin proseduru ilə bağlı aidiyyəti üzrə Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinə müraciət etməyiniz daha məqsəduyğundur.
5/51
Vergi uçotunuzun ləğv edilməsi üçün “Fiziki şəxsin vergi uçotundan çıxarılması haqqında ərizə” və uçota alınmanı təsdiq edən şəhadətnamə ilə şəxsən və ya səlahiyyətli nümayəndəniz (notarial qaydada təsdiq edilmiş etibarnamə ilə) vasitəsi ilə uçotda olduğunuz vergi orqanına və ya onun əhatə dairəsinə aid olan vergi ödəyicilərinə xidmət mərkəzlərinə gəlməklə və ya gücləndirilmiş elektron imzanız (o cümlədən ASAN İmzanız) olduqda, vergi orqanına gəlmədən elektron qaydada vergi uçotunuzun ləğv edilməsi üçün ərizə təqdim edə bilərsiniz.
Onu da qeyd edək ki, gücləndirilmiş elektron imza (o cümlədən Asan İmza) və ya istifadəçi kodu, parol və şifrə olduqda İnternet Vergi İdarəsi portalı üzərindən fiziki şəxsin fəaliyyətinin onlayn rejimdə ləğvi mümkündür.
Bu barədə ətraflı məlumatı səhifəmizin “Elektron xidmətlər” bölməsindəki “Fiziki şəxsin vergi uçotundan çıxarılması” elektron xidməti üzrə inzibati reqlament vasitəsi ilə əldə edə bilərsiniz.
Fiziki şəxsin ləğv edilməsi ilə əlaqədar yerinə yetirilməli olan prosedurlar barədə ətraflı məlumatı internet səhifəmizin müvafiq bölməsindən əldə edə bilərsiniz.
Əsas: Vergi Məcəlləsinin 34-cü maddəsi, Azərbaycan Respublikası Vergilər Nazirliyinin Kollegiyasının 1917050000006200 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş "Fiziki şəxslərin uçota alınması, yenidən uçota alınması və uçotdan çıxarılması" Qaydaları.
0/50
Sorğunuzda qeyd olunan Şabran rayonu 3 saylı Ərazi Vergilər İdarəsinin, Sabirabad rayonu isə 5 saylı Ərazi Vergilər İdarəsinin əhatə dairəsinə aid edilir.
Ərazi vergilər idarələri və baş idarələrinin əlaqə məlumatları ilə buradan tanış ola bilrəsiniz.
5/52
Bildiririk ki, “Nağdsız hesablaşmalar haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 3.3-cü maddəsinə əsasən bu Qanunun 3.5-ci maddəsinin müddəaları nəzərə alınmaqla, ƏDV məqsədləri üçün qeydiyyata alınmış vergi ödəyiciləri və vergi tutulan əməliyyatlarının həcmi ardıcıl 12 aylıq dövrün istənilən ayında (aylarında) 200.000 manatdan artıq olan ictimai iaşə fəaliyyəti ilə məşğul olan vergi ödəyiciləri tərəfindən təqvim ayı ərzində ümumi məbləği otuz min manatdan, digər vergi ödəyiciləri tərəfindən isə təqvim ayı ərzində ümumi məbləği on beş min manatdan artıq olan hesablaşmalar üzrə ödənişlər yalnız nağdsız qaydada həyata keçirilməlidir.
Nağdsız hesablaşma dedikdə bir şəxsin bank hesabından digər şəxsin bank hesabına köçürülməklə (o cümlədən ödəniş alətləri (ödəniş kartları, ödəniş tapşırığı və s.) və ödəniş vasitələri (mobil telefon aparatları, kompüter və digər avadanlıq) ilə həyata keçirilən hesablaşmalar, ödəniş terminalları ilə həyata keçirilən hesablaşmalar və birbaşa nağd qaydada satıcının bank hesabına köçürülməklə həyata keçirilən hesablaşmalar nəzərdə tutulur.
Qeyd olunanlara əsasən hüquqi şəxs ilə vergi ödəyicisi olmayan fiziki şəxs arasında bağlanmış müqavilə əsasında daşınmaz əmlakın alğı-satqı əməliyyatı üzrə 200.000 manat dəyərində vəsaitlərin nağd şəkildə notariusun depozit hesabına qoyulması nağdsız əməliyyat hesab olunur və “Nağdsız hesablaşmalar haqqında” Qanunun tələblərinə uyğundur.
Əsas: “Nağdsız hesablaşmalar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu.
5/59
Bildiririk ki, həm vergi ödəyicisi, həm də əmək müqaviləsi əsasında fəaliyyət göstərən şəxslərə münasibətdə hər bir fəaliyyət üzrə ayrılıqda icbari tibbi sığorta və məcburi dövlət sosial sığorta haqları hesablanır.
Əsas: “Sosial sığorta haqqında”, “Tibbi sığorta haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunları.
5/53
Bildiririk ki, Vergi Məcəlləsinin 140.1-ci maddəsinə əsasən bu maddənin məqsədləri üçün maliyyə lizinqinin obyekti əsas vəsaitlərə aid edilən daşınar və daşınmaz əmlakdır. İcarəyə verən maddi əmlakı maliyyə lizinqi müqaviləsi üzrə icarəyə verirsə, vergitutma məqsədləri üçün icarəçi əmlakın sahibi, icarə ödəmələri isə icarəçiyə verilmiş ssuda üzrə ödəmələr sayılır. Maliyyə lizinqi müqaviləsi üzrə lizinq alan qismində yalnız hüquqi şəxslər və fərdi sahibkarlar çıxış edirlər.
Göründüyü kimi əmlak icarəsinin maliyyə lizinqi hesab edilməsi üçün maliyyə lizinqi müqaviləsi üzrə lizinq alan qismində yalnız hüquqi şəxslər və fərdi sahibkarlar çıxış etməlidirlər. Maliyyə lizinqi müqaviləsi üzrə lizinq alan qismində vergi ödəyicisi olmayan şəxslər çıxış etdiyi halda həmin əməliyyatlar maliyyə lizinqi hesab edilmir.
Qeyd olunanlara əsasən sorğuda göstərilən halda maliyyə lizinqi müqaviləsi əsasında lizinq alan qismində çıxış edən fərdi sahibkarın fəaliyyətinə xitam verildiyi halda bu əməliyyat maliyyə lizinqi hesab olunmur və əmlakın icarəyə verilməsinə bərabər tutulmaqla əmlakın müəyyən dövr ərzində istifadəsinə görə aparılan ödəmələr ƏDV-yə və mənfəət vergisinə cəlb edilir.
Əlavə olaraq bildiririk ki, təsdiq olunmamış elektron qaimə-fakturalara görə maliyyə sanksiyasının tətbiq olunması vergi qanunvericiliyində nəzərdə tutulmamışdır.
Əsas: Vergi Məcəlləsinin 104-cü, 140-cı, 159-cu və 164-cü maddələri.
4/58
Bildiririk ki, Vergi Məcəlləsinin 98.2.7-ci maddəsinə əsasən işəgötürən tərəfindən işçiyə (təhtəlhesab şəxsə) verilmiş təhtəlhesab vəsait Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti tərəfindən müəyyən edilmiş qaydada geri qaytarılmadıqda həmin vəsaitin məbləği işçinin muzdlu işlə əlaqədar alınan gəlirinə aid edilir.
Eyni zamanda vergi ödəyicilərin tərəfindən nağd pul vəsaitlərinin bank hesablarından çıxarılması, digər şəxslərdən qəbulu, kassaya mədaxili və təyinatı üzrə istifadəsi Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2020-ci il 30 sentyabr tarixli 365 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Vergi ödəyicilərində nağd pul vəsaitinin uçotu və kassa əməliyyatlarının aparılması Qaydası” ilə tənzimlənir.
Həmin qaydanın 2.6-cı bəndinə əsasən vergi ödəyicisinin kassasından təhtəlhesab şəxslərə nağd pul (avans) 5 (beş) iş günündən çox olmayan (ezamiyyə xərcləri istisna olmaqla) müddətə verilir. Təqvim ayı ərzində təhtəlhesab şəxslərə verilən pul vəsaitlərinin ümumi məbləği “Nağdsız hesablaşmalar haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 3-cü maddəsində göstərilən hədlərlə məhdudlaşdırılır (həmin Qanunun 3.5-ci maddəsində göstərilən malların alışı, habelə vergilərin, gömrük rüsumlarının, yığımların ödənilməsi və bank hesabına pul vəsaitinin mədaxil olunması üçün təhtəlhesab şəxslərə verilən pul vəsaitlərinin ümumi məbləği istisna olmaqla). Təhtəlhesab şəxslər tərəfindən alınmış avanslara görə məxaric sənədlərində göstərilən müddət ərzində, lakin 5 (beş) iş günündən gec olmayaraq və ya həmin müddətin sonuncu günü onların xərclənməsi barədə mühasibatlığa avans hesabatı təqdim edilir. Təhtəlhesab şəxsə verilmiş pul vəsaitlərinin müddət gözlənilmədən qaytarılması tələb edilə bilər. Pul vəsaitinin müddət gözlənilmədən qaytarılması tələb edilmədiyi halda, məxaric sənədində göstərilən müddətin sonuncu günündə pul qalığı kassaya qaytarılır.
Qeyd olunanlara əsasən işəgötürənin işçiyə (təhtəlhesab şəxsə) verdiyi təhtəlhesab vəsait Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti tərəfindən müəyyən edilmiş qaydada geri qaytarılmadığı və ya müvafiq xərc sənədi təqdim edilmədiyi halda həmin vəsaitin məbləği işəgötürən tərəfindən işçinin muzdlu işlə əlaqədar alınan gəlirinə aid edilməklə Vergi Məcəlləsinin 101-ci maddəsinə uyğun olaraq gəlir vergisinə cəlb edilir.
Əlavə olaraq bildiririk ki, “Vergi ödəyicilərində nağd pul vəsaitinin uçotu və kassa əməliyyatlarının aparılması Qaydası”nın tətbiqi ilə bağlı yaranan digər suallar barədə aidiyyəti üzrə Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyinə müraciət edilə bilər.
Əsas: Vergi Məcəlləsinin 98.2.7-ci maddəsi və istifadəsi Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2020-ci il 30 sentyabr tarixli 365 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Vergi ödəyicilərində nağd pul vəsaitinin uçotu və kassa əməliyyatlarının aparılması Qaydası”.
5/54
Bildiririk ki, Vergi Məcəlləsinin 159.5-ci maddəsinə əsasən vergi ödəyicisi malları (işləri, xidmətləri) ƏDV-ni ödəməklə əldə edirsə və müvafiq əvəzləşdirmə alırsa və ya almaq hüququna malikdirsə, belə mallardan (işlərdən, xidmətlərdən) qeyri-kommersiya məqsədləri üçün istifadə edilməsi, fövqəladə hallardan başqa malların itməsi, əskik gəlməsi, xarab olması, tam amortizasiya olunmadan uçotdan silinməsi və ya oğurlanması vergi tutulan əməliyyat sayılır.
Qeyd olunanlara əsasən istehsal prosesində ƏDV ödənilməklə alınmış xammal və materiallardan istehsal olunmuş hazır məhsulların xarab olması zamanı Vergi Məcəlləsinin 159.5-ci maddəsinin müddəalarına uyğun olaraq həmin malların maya dəyəri nəzərə alınmaqla ƏDV hesablanır.
Əsas: Vergi Məcəlləsinin 159-cu maddəsi.
5/52
Bildiririk ki, Vergi Məcəlləsinin 114.4-cü maddəsinə əsasən əsas vəsaitlərin kateqoriyaları üzrə amortizasiya ayırmaları bu Məcəllənin 114.3-cü maddəsi ilə hər kateqoriyaya aid olan əsas vəsaitlər üçün müəyyənləşdirilmiş amortizasiya normasını həmin kateqoriyaya aid əsas vəsaitlərin vergi ilinin sonuna qalıq dəyərinə tətbiq etməklə hesablanır.
Hər hansı kateqoriyaya aid olan əsas vəsaitlər üzrə vergi ili üçün müəyyən olunmuş amortizasiya normalarından aşağı norma tətbiq olunduqda, bunun nəticəsində yaranan fərq növbəti vergi illərində amortizasiyanın gəlirdən çıxılan məbləğinə əlavə oluna bilər.
Eyni zamanda hər il üçün gəlirdən çıxılmalı olan təmir xərclərinin məbləği əsas vəsaitlərin hər bir kateqoriyasının əvvəlki ilin sonuna qalıq dəyərinə müvafiq olaraq əsas vəsaitlərin kateqoriyasının ilin sonuna qalıq dəyərinin Vergi Məcəlləsinin 115.1-ci maddəsində müəyyən edilən faiz dərəcələrini tətbiq etməklə müəyyən edilir.
Qeyd olunanlara əsasən sorğuda göstərilən halda amortizasiya normalarından aşağı norma tətbiq olunduqda, Vergi Məcəlləsinin 114-cü maddəsində göstərilmiş norma tətbiq olunmaqla hesablanmalı olan amortizasiya məbləği əsas vəsaitin qalıq dəyərindən çıxılır, amortizasiya ayırmaları üzrə qalan məbləğ isə növbəti ildə gəlirdən çıxılacaq amortizasiya hesablamarına əlavə edilir. Bu halda təmir normaları Vergi Məcəlləsinin 114-cü maddəsində göstərilmiş norma tətbiq olunmaqla hesablanmalı amortizasiya ayırmaları çıxıldıqdan sonra əsas vəsaitin qalıq dəyərinə tətbiq edilir.
Əsas: Vergi Məcəlləsinin 114-cü və 115-ci maddələri.
4/56
Bildiririk ki, vəkalət verəndən aldığınız aviabiletlərin agent qaydasında digər şəxslərə satışı zamanı əldə etdiyiniz komisyon haqları 18 faiz dərəcə ilə ƏDV-yə cəlb edilir və müvafiq dövr üzrə təqdim edilən ƏDV bəyannaməsinin 301.1-ci sətrində əks etdirilir.
Belə ki, Vergi Məcəlləsinin 165.1.4-ci maddəsinin müddəalarına əsasən beynəlxalq poçt xidmətləri istisna olmaqla, beynəlxalq və tranzit yük və sərnişin daşınması, habelə tranzit yük daşınması ilə bilavasitə bağlı yük aşırılma xidməti, eləcə də beynəlxalq və tranzit uçuşlarla bilavasitə bağlı olan işlərin görülməsi, xidmətlərin göstərilməsi ƏDV-yə sıfır (0) dərəcə ilə cəlb edilir.
Vergi Məcəlləsinin 172.4.4-cü maddəsinin müddəalarına əsasən agent üçün vergitutma bazası onun digər şəxslərə malların təqdim edilməsi (işlərin görülməsi, xidmətlərin göstərilməsi) üzrə göstərdiyi xidmətlərin dəyəri, vergi tutulan əməliyyatların vaxtı bu Məcəllənin 166-cı maddəsi ilə müəyyən edilən vaxt, vergi tutulan əməliyyatların dəyəri isə onun digər şəxsdən almalı olduğu (aldığı) haqdır (mükafatdır).
Eyni zamanda bildiririk ki, Vergi Məcəlləsinin 16.1.8-ci maddəsinin müddəalarına əsasən pərakəndə ticarət və ictimai iaşə fəaliyyəti göstərən vergi ödəyiciləri nağd pul hesablaşmalarını nəzarət-kassa aparatı vasitəsilə aparmalıdırlar.
Vergi Məcəlləsinin 16.1.9-cu maddəsinə əsasən nağd pul hesablaşmaları aparılan zaman çek, qəbz, bank çıxarışları və digər ciddi hesabat blanklarını təqdim etmək vergi ödəyicisinin vəzifələrinə aid edilmişdir.
Qeyd olunanlara əsasən aviabiletlərin satışı fəaliyyəti nağd pul hesablaşmalarının nəzarət-kassa aparatı ilə aparılması məcburi olan fəaliyyət növlərinə aid edilməmişdir və bu fəaliyyət həyata keçirilən zaman nağd pul hesablaşmaları çek, qəbz və digər ciddi hesabat blankları ilə rəsmiləşdirilməlidir.
Qeyd olunanlarla yanaşı, aviabiletlərin satışı tərəfinizdən nəzarət-kassa aparatı tətbiq edilməklə həyata keçirildiyi halda həmin aviabiletlərin dəyəri sıfır (0) faizlə əks etdirilir və bu dəyərin 5 faizi agent xidmətinə görə komissyon haqqı təşkil edir ki, bu xidmət qeyri-rezidentə göstərildiyindən həmin xidmətə 18 faiz ƏDV tətbiq edilməklə müvafiq dövr üçün təqdim edilən ƏDV bəyannaməsində əks etdirilir.
Əsas: Vergi Məcəlləsinin 16-cı, 165-ci və 172-ci maddələri.
4/54
Bildiririk ki, Vergi Məcəlləsinin 175.4-cü maddəsinin müddəalarına əsasən vergi ödəyicisi vergi tutulan əməliyyatlar və bu Məcəllənin 164-cü maddəsinə uyğun olaraq ƏDV-dən azad edilmiş əməliyyatlar aparırsa, ƏDV üzrə əvəzləşdirmə üçün vergi tutulan dövriyyənin ümumi dövriyyədəki xüsusi çəkisinə uyğun olaraq müəyyən edilən ƏDV-nin məbləği qəbul olunur. Vergi ödəyicisi tərəfindən ƏDV-yə cəlb edilən əməliyyatlarla yanaşı, ƏDV-dən azad olunan əməliyyatlar aparılarkən, bu əməliyyatlara aid olan mallar (işlər, xidmətlər) üzrə sənədləşdirilmiş məlumatlar əsasında ƏDV ödənilməklə və ƏDV-dən azad edilməklə mədaxil edilən malların (işlərin, xidmətlərin) ayrı-ayrılıqda uçotu aparıldığı halda, ƏDV tutulan əməliyyatlar üçün alınmış mallara (işlərə, xidmətlərə) görə ödənilmiş ƏDV-nin məbləği bu Məcəllənin 175.1-ci maddəsinə uyğun olaraq tam məbləğdə əvəzləşdirilir.
Vergi ödəyicisi tərəfindən ƏDV-dən azad edilən əməliyyatlara aid olan mallara (işlərə, xidmətlərə) görə ödənilmiş ƏDV məbləğinin Vergi Məcəlləsinin 175.4-cü maddəsinin 2-ci cümləsinin müddəalarında nəzərdə tutulmuş qaydada ayrıca uçot aparılmaqla tam məbləğdə əvəzləşdirilməsi dedikdə sorğuda göstərilən hala münasibətdə vergi ödəyicisi tərəfindən sənədləşdirilmiş məlumatlar əsasında malların (işlərin, xidmətlərin) ƏDV ödənilməklə və ƏDV-dən azad edilmiş əməliyyatlar çərçivəsində mədaxil edilməsi, habelə həmin malların müstəqil təqdim edilməsi ilə bağlı məlumatların uçot sənədlərində, o cümlədən elektron qaimə-fakturada əks etdirilməsi nəzərdə tutulur.
Buna əsasən vergi ödəyicisi tərəfindən ƏDV ödənilməklə və ƏDV-dən azad edilmiş əməliyyatlar üzrə sənədləşdirilmiş məlumatlar əsasında malların (işlərin, xidmətlərin) ƏDV ödənilməklə və ƏDV-dən azad edilmiş əməliyyatlar çərçivəsində mədaxil edilərək, o cümlədən elektron qaimə-fakturalarla uçotda əks etdirildiyi halda vergi ödəyicisi tərəfindən ƏDV-yə cəlb edilən əməliyyatlara aid olan mallara (işlərə, xidmətlərə) görə ödənilmiş ƏDV məbləği Vergi Məcəlləsinin 175.4-cü maddəsinin müddəalarına uyğun olaraq tam məbləğdə əvəzləşdirilir.
ƏDV məqsədləri üçün qeydiyyatda olan vergi ödəyicisi əldə etdiyi elektron qaimə-fakturalar üzrə ƏDV-ni əvəzləşdirmək hüququ olduğu halda əvəzləşdirmə aparılmadıqda, ƏDV ödənilməklə alınmış malların təqdim edilməsinə vergi tutulan əməliyyat kimi baxılır və həmin mallara görə verilən elektron qaimə-fakturalarda malların tam dəyəri ƏDV-yə cəlb olunan əməliyyatların məbləği sütununda əks etdirilir.
Eyni zamanda Vergi Məcəlləsinin 72.5-ci maddəsinə əsasən bu Məcəllənin 163-cü maddəsində nəzərdə tutulan hallar istisna olmaqla əvvəlki hesabat dövrləri üzrə təqdim edilmiş hesabatlardakı məlumatlar ilkin uçot sənədləri üzrə məlumatlara uyğun olmadığı hallarda vergi ödəyiciləri tərəfindən həmin hesabat dövrü üçün dəqiqləşdirilmiş hesabat təqdim edilməlidir. Dəqiqləşdirilmiş hesabat üzrə büdcəyə ödənilməli vergi məbləği əvvəl təqdim edilmiş hesabat üzrə büdcəyə ödənilməli vergi məbləğindən çox olduqda, əlavə hesablanmış vergi məbləği faizlərlə birlikdə büdcəyə ödənilir, az olduqda isə hesablanmış vergi və faiz məbləğləri azaldılır. Vergi ödəyicisi tərəfindən dəqiqləşdirilmiş və ya vaxtında təqdim edilməmiş hesabatlar vergi ödəyicisində səyyar vergi yoxlamasının başlandığı günədək təqdim edilə bilər.
Əsas: Vergi Məcəlləsinin 72-ci və 175-ci maddələri.
4/55
Bildiririk ki, hüquqi şəxsin əmlak vergisinin vergitutma obyektini müəssisələrin balansında olan əsas vəsaitlərin, yəni istifadə müddəti bir ildən çox olan və dəyəri 500 manatdan çox olan Vergi Məcəlləsinin 114-cü maddəsinə uyğun olaraq amortizasiya edilməli olan maddi aktivlər təşkil edir.
Torpaq amortizasiya olunmadığından əsas vəsaitlərə aid edilmir və əmlak verigisinin vergitutma obyektini təşkil etmir.
Əsas: Vergi Məcəlləsinin 13.2.17-ci, 114.2-ci və 197.1.3-cü maddələri.
5/54
Bildiririk ki, Vergi Məcəlləsinin 165.5-ci maddəsinə əsasən, ödənilmiş ƏDV-nin müəyyən olunmuş hissəsinin qaytarılması zamanı təqdim edilən nəzarət-kassa aparatının çeki Məcəllənin 50.8-ci maddəsinin tələblərinə cavab verməlidir. Eyni zamanda, ƏDV-nin müəyyən hissəsinin geri qaytarılması üçün satıcı Azərbaycan Respublikasının ərazisində pərakəndə ticarət və ya ictimai iaşə fəaliyyəti göstərən ƏDV ödəyicisi olmalıdır.
Qeyd olunanlara əsasən, sorğunuzda qeyd olunan tikinti materialları satıcısı pərakəndə ticarət fəaliyyəti ilə məşğul olan ƏDV ödəyicisi olduqda və kassa çeki Vergi Məcəlləsinin 50.8-ci maddəsinin tələblərinə cavab verdiyi halda, ƏDV-nin müəyyən edilmiş hissəsi geri qaytarılır.
Əsas: Vergi Məcəlləsinin 16.1.8-ci, 16.1.9-cu, 50.8-ci, 165.5-ci maddələri, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2020-ci il 21 mart tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş "Fiziki şəxs olan istehlakçılar tərəfindən Azərbaycan Respublikasının ərazisində pərakəndə ticarət və ya ictimai iaşə fəaliyyəti göstərən şəxslərdən alınmış mallara (neft və qaz məhsulları istisna olmaqla) görə ödənilmiş ƏDV-nin qaytarılması Qaydası"
5/52
Çap et